Marian Merk exposeert met vijftig jaar werk in de Dorpskerk in Hoog-Keppel

‘Een schilder gaat niet met pensioen’

Door Ceciel Bremer

VORDEN/HOOG-KEPPEL – Al vroeg in haar jeugd was tekenen het liefste wat de in Doetinchem geboren en getogen Marian Merk deed. Toen ze de kans kreeg om les te krijgen op de kunstacademie greep ze die dan ook met beide handen aan. Inmiddels is de Vordense vijftig jaar actief met tekenen en schilderen en geeft ze een overzicht van al haar werk in de pas verbouwde Dorpskerk in Hoog-Keppel. Mark Boumans, burgemeester van Doetinchem, opent op zaterdag 7 september de expositie die nog tot en met zondag 6 oktober te zien is.

Haar atelier aan Het Hoge in Vorden staat vol met werk. Grote en kleine doeken, landschappen, portretten, bloemen, stillevens. Als je er zo binnenloopt, is er nog niet een duidelijke voorkeur te ontdekken waar Marian Merk zich het liefst mee bezig houdt. “Ik schilder wat ik op dat moment mooi vind”, verklaart de kunstschilderes de diversiteit in haar werk. “Vaak schilder ik vrouwen of meisjes met mooie kleren. Ik houd van kleur en kan daarmee de stoffen van hun kleding goed uitdrukken. In ieder geval zijn mijn schilderijen vaak kleurrijk”, vat ze haar werk samen. 

'Ik schilder wat ik op dat moment mooi vind'

Tekenschriftjes
De 73-jarige Vordense zit inmiddels vijftig jaar in het vak. Een mooie aanleiding voor een expositie van haar werk door de jaren heen, dacht ze zelf. In de aanloop naar de expositie in de eeuwenoude Dorpskerk van Hoog-Keppel is ze druk bezig met het selecteren van haar werk. “Dat is nog best moeilijk want ik bewaar veel”, lacht ze.

De reden daarvoor leidt terug naar haar jeugd. “Ik tekende zo graag en bewaarde al mijn tekenschriftjes vanaf de eerste klas van de lagere school. Met een mooi lintje erom lagen ze thuis in de boekenkast in onze woonkamer. Af en toe pakte ik ze eruit om even terug te gaan naar mijn jeugd en te bekijken wat ik allemaal had getekend. Die tekeningen weerspiegelden mijn emoties. Op een dag kon ik ze niet meer terugvinden en vroeg ik mijn moeder waar ze lagen. ‘In de boekenkast’, was haar antwoord. Maar ik kon ze echt niet vinden. Mijn moeder liep mee naar de boekenkast en wees een leeg schriftje aan. ‘Die andere schriftjes waren vol, die heb ik weggegooid.’ Voor mijn moeder was tekenen een middel om kinderen bezig te houden. Voor mij was het weggooien van die schriftjes kunstroof.“

Een opleiding aan de kunstacademie wat de jonge Marian zo graag wilde, zat er dan ook absoluut niet in ondanks herhaaldelijk zeuren. Nadat ze de Groningse kook- en huishoudschool had afgerond, ging ze daarom aan het werk. Ze had allerlei baantjes, trouwde jong en verhuisde naar Noord-Brabant. “Nu ben ik eigen baas en kan ik naar de kunstacademie in Enschede”, besloot ze toen. Ze mocht de volledige opleiding niet volgen omdat ze niet de vereiste vooropleiding had. Het bleef dus bij alleen colleges volgen, maar daar was ze al enorm blij mee. “Ik leerde het vak vanuit de perfectie: leren kijken en realistisch tekenen. In die tijd schilderde ik veel in aquarel.” Vier jaar lang reed ze vanuit Noord-Brabant met plezier naar Enschede om te doen wat ze het liefst doet.

Tv-programma
De geboren Doetinchemse schilderde twintig jaar lang in aquarel, maar wilde meer leren en volgde vanaf 1995 twaalf jaar lang lessen bij de bekende Nederlandse kunstschilder Cornelis le Mair. “Ieder jaar gaf hij een week lang les in Limburg en pakte ik mijn ezel en schilderspullen en reed ik erheen om alles in me op te nemen wat ik kon leren van hem. Daar heb ik de techniek geleerd van het ambachtelijk realisme in olieverf.”

Na de lessen van Le Mair was het de Russische schilder Alexander Savin waar Merk lessen volgde en meer leerde over het schilderen van landschappen. Haar werk bleef niet onopgemerkt, want in 2011 werd ze gevraagd om mee te werken aan het tv-programma Sterren op het doek waarin ze een portret maakte van actrice Anne Wil Blankers. Er werden opnames gemaakt bij haar woning en atelier in de Hamburgerstraat in Doetinchem waar Merk inmiddels haar intrek had genomen. “Het was een geweldige ervaring en volgens de toenmalige burgemeester van Doetinchem had ik de stad ermee mooi op de kaart gezet.”

Tijdens de driedaagse brocantemarkt Vive la France in Hummelo organiseerde Merk met succes vier jaar lang een schilderwedstrijd met deelnemers uit alle windstreken van Nederland, waarbij Bennie Jolink telkens plaatsnam in de jury. Helaas moest ze wegens ruimtegebrek stoppen met de wedstrijd. Daarna was het de Mexicaanse kunstschilderes Teresa Oaxaca waar Merk lessen volgde. “Zij is zo vreselijk goed in haar werk. Zij leerde mij om het penseel met gestrekte arm achteraan vast te houden. Dat was in het begin lastig, want een stipje op het doek zetten, kwam altijd verkeerd terecht. Maar na een week dag in dag uit oefenen, had ik de coördinatie onder de knie. Met gestrekte arm kun je zelf beter zien wat je precies doet, want dan zit je arm niet voor het doek. Zo leerde ik van iedere schilder weer wat bij. Nog steeds sta ik open voor nieuwe manieren van schilderen. Een schilder gaat niet met pensioen.”

'Waar kun je buiten ademen niet zonder? Schilderen is voor mij een noodzaak, een way of living'

Schilderschool
Ook de schilderschool waar ze in 2001 officieel mee begon, kreeg steeds meer bekendheid met wisselende deelnemers, maar ook een vaste kern die zelfs in de zomer nog steeds elke woensdagmiddag uit de hele regio naar Vorden komt voor lessen. “En bij mooi weer na afloop een borrel op het terras.”

Wat betekent schilderen voor haar? Haar antwoord volgt met een wedervraag. “Waar kun je buiten ademen niet zonder? Schilderen is voor mij een noodzaak, een way of living. Bovendien schakel je je andere hersenhelft uit. De leerlingen van de schilderschool komen hier tot rust. Ze zijn alleen nog maar creatief bezig en volledig ontspannen. Vaak hebben we dan ook hele mooie gesprekken.”

Merk verkocht regelmatig schilderijen en schilderde, vooral portretten, in opdracht. Nooit verbond ze zich aan een galerie. “Ik denk dat dit met mijn jeugd te maken heeft; ik wilde graag al mijn werk dat ik mooi vond niet zo snel kwijtraken. Daarom heb ik in vijftig jaar veel bewaard”, lacht ze.

Met de leerlingen van de schilderschool exposeerde ze regelmatig in de Dorpskerk in Hoog-Keppel. “Ik vind dat zo’n prachtige locatie, een stukje Engeland lijkt het wel. Dus ik wilde deze expositie ook heel graag daar houden.”

'Dorpskerk in Hoog-Keppel vindt zij zo’n prachtige locatie, stukje Engeland lijkt het wel'

Mark Boumans, burgemeester van Doetinchem, opent de expositie omdat het atelier van Merk lange tijd in die plaats stond en ze zich nog altijd verbonden voelt met haar geboorteplaats. Daarnaast komt er een boek met daarin ruim 120 werken, een beknopte samenvatting van vijftig jaar werk. “Met dat boek heb ik weer een tekenschriftje terug.”

De expositie is van zaterdag 7 september tot en met zondag 6 oktober van vrijdag tot zondag geopend van 12.00 tot 17.00 uur in de Dorpskerk, Burgemeester Van Panhuysbrink 11, Hoog-Keppel.